วัดจองคำ หรือพระอารามหลวงวัดจองคำ เป็นวัดที่สร้างขึ้นเป็นแห่งแรกของจังหวัดแม่ฮ่องสอน เมื่อพ.ศ. 2370 โดยพญาสิงหนาทราชา เจ้าเมืองแม่ฮ่องสอน ซึ่งเป็นชาวไทยใหญ่ ต่อมาระหว่างพ.ศ. 2475-2479 ช่างสล่าโพโด่ง เตชะโกเมนต์ ได้สร้างวิหารแบบตรีมุขตามแบบศิลปะไทยใหญ่ ภายในประดิษฐานหลวงพ่อโต ซึ่งเป็นพระพุทธรูปพม่าที่มีขนาดใหญ่เทียบเท่ากับพระศรีศากยมุนีในวิหารหลวงวัดสุทัศน์เทพวนาราม วัดที่ตั้งอยู่คู่กับวัดจองคำ คือวัดจองกลาง ที่มีตุ๊กตาไม้แกะไม้สลักแบบพม่าเป็นจำนวนมาก

    ประวัติพระวิหารหลวงพ่อโต สร้างเมื่อ พ.ศ. 2475 โดยพระอูน่าก๊ะ เป็นประธาน พ่อจอง จองคำส่วย แม่จอง จันทร์ตา คหบดีชาวแม่ฮ่องสอนเป็นศรัทธาในการก่อสร้างแบบละ 12 ศอก หลังคามุงสังกะสี ศิลปะแบบไทยใหญ่ ภายในวิหารประดิษฐานพระพุทธรูปหลวงพ่อโต หน้าตักกว้าง 4.8 เมตร สูง 5.6 เมตร พระวิหารหลวงพ่อโต สร้างโดยฝีมือนายช่าง สล่าโพอ่อง ส่วนพระพุทธรูปหลวงพ่อโต สร้างโดยฝีมือนายช่างสล่าโพโด่ง เตซะโกเมนต์ เดิมเป็นที่ก่อสร้างองค์พระเจดีย์สร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2371 ซึ่งได้สร้างคู่กับวัดเดิม องค์พระเจดีย์ได้ชำรุดทรุดโทรม ต่อมาพระอูน่าก๊ะ ได้ทำพิธีบวงสรวงขอรื้อถอน และสร้างพระวิหาร พร้อมสร้างหลวงพ่อโต นับเป็นที่ศักดิ์สิทธิ์ของเมืองแม่ฮ่องสอนอีกแห่งหนึ่ง มีประเพณีนมัสการหลวงพ่อโตในวันกลางเดือน 5 ของทุกปี

อนุสาวรีย์พระยาสิงหนาทราชา

ตั้งอยู่ต้นถนนขุนลุมประประพาส  จากบริเวณอนุสาวรีย์พระยาสิงหนาทราชานี้ เมื่อมองตรงขึ้นไปจะเห็นองค์พระธาตุดอยกองมูอยู่บนยอดเขา ระยะห่าง 1.9 กิโลเมตร

วัดพระธาตุดอยกองมู

วัดศักดิ์สิทธิ์คู่บ้านคู่เมืองของชาวจังหวัดแม่ฮ่องสอนมาช้านาน เดิมมีชื่อเรียกว่า วัดปลายดอย ประกอบด้วยพระธาตุเจดีย์ที่สวยงาม 2 องค์ พระเจดีย์องค์ใหญ่สร้างโดย จองต่องสู่ บรรจุพระธาตุของ พระโมคคัลลานะ เถระ ซึ่งนำมา จากประเทศพม่า ส่วนพระธาตุเจดีย์องค์เล็กสร้างโดย พระยาสิงหนาทราชา เจ้าเมืองแม่ฮ่องสอน คนแรก ระยะห่าง 2.6 กิโลเมตร